อนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือ อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง

อนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือ อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง เป็นสถานที่ท่องเที่ยวมีประวัติมายาวนาน เป็นที่เคารพนับถือของชาวลำปาง

เจ้าพ่อพญาคำลือ ผู้ครองวิเชตนคร (แจ้ห่มปัจจุบัน) เมื่อประมาณ พ.ศ. ๑๘๘๑ เป็นโอรสท้าวพญาคำแดง มารดาชื่อ พระนางอินเหลาแห่งเชียงดาว มีเจ้าสุดใจเป็นคู่ชีวิต และเป็นราชนัดดาของพญางำเมืองแห่งเมืองพะเยา ฝ่ายมารดานั้นเป็นเชื้อพระวงค์เจ้าแสนภู ผู้ครองนครเวียงพิงค์ สืบเชื้อสายราชวงค์เชียงแสน เจ้าแสนภูได้สร้างเมืองสยมภูนครินทร์ (แจ้ซ้อน วังเหนือ ห้างฉัตร ปัจจุบัน) ต่อมาได้มอบให้พญาคำแดง ครองเมืองสยมภูนครินทร์และให้เจ้าพ่อพญาคำลือผู้เป็นอุปราชใหญ่ให้ครองเมืองวิเชตนคร ซึ่งเป็นหัวเมืองเอกของสยมภูนครรินทร์

กาลต่อมาพม่าได้รุกรานดินแดนล้านนา และได้ยกทัพมาตีหมายเอาเมืองวิเชตนครหลายครั้ง แต่ไม่สามารถเอาชนะได้ เพราะเจ้าพญาคำลือได้รวมไพร่พล ต่อสู้รักษาเมืองไว้อย่างแข็งขัน ทำให้เรามีแผ่นดินอยู่ตราบเท่าทุกวันนี้

อนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือ อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง

อนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือ อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง

อนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือ อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง

อนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือ อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง

อนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือ อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง

อนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือ อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง

อนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือ อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง

ข้อมูลผมหามาเพิ่มเติมด้านล่างนี้นะครับ (https://sites.google.com/site/piyanych116/freestyle/prawati-cea-phx-phya-kha-lux)

เจ้าพ่อพญาคำลือเป็นโอรสของท้าวพญาคำแดง ในราชวงศ์โยนกนาคนคร เป็นราชนัดดาในของพญางำเมือง (ปู่) แห่งเมืองพะเยา มีพระมารดาชื่อพระนางอินเหลาแห่งเวียงเปียงดาว (เชียงดาว) ซึ่งเป็นเชื้อพระวงศ์เจ้าแสนภูผู้ครองเวียงระมิงค์ สืบเชื้อสายราชวงศ์เชียงแสน เป็นผู้สร้างเมืองสยมภูนครินทร์ (คือแจ้ซ้อน, เมืองปาน, และห้างฉัตรในปัจจุบัน) ได้มอบให้ท่านท้าวพญาคำแดงครองเมืองสยมภูนครินทร์ภายหลังพญาคำแดงทรงเลี่ยงเมืองติดตามพระนางอินเหลาไปยังเชียงดาว และมอบให้ขุนเจื่องครองเมืองสยมภูนครินทร์แทน ส่วนเจ้าพ่อพญาคำลือราชนัดดาซึ่งเป็นอุปราชใหญ่ครองเมืองวิเชตนครสืบมา เจ้าพ่อพญาคำลือผู้เป็นอุปราชใหญ่ได้รับแต่งตั้งให้ครองเมืองวิเชตนคร เมื่อประมาณ พ.ศ. ๑๘๖๑ (คือแจ้ห่มปัจจุบัน) ท่านมีสายเลือกนักรบเต็มตัวอันสืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์เชียงแสน เจ้าพ่อพญาคำลือนั้นมีเจ้าสุดใจเป็นคู่ชีวิตแต่ไม่มีบุตรด้วยกัน ต่อมาในปี พ.ศ.๑๘๘๑ พวกเงี้ยวตั้งตนเป็นใหญ่ในดินแดนภาคเหนือโดยมีเจ้าคำฟู พญากาวน่าน ยกทัพมาตีขนาบเมืองใหญ่น้อย ได้แผ่อำนาจมาถึงเมืองพะเยา เจ้าพ่อพญาคำลือจึงต้องยกทัพไปช่วยปราบปราม โดยมีเจ้านายฝ่ายเหนือมาร่วมรบในครั้งนั้นอาทิเช่น พญาวัง (อำเภอวังเหนือ) เมืองลานช้าง เวียงระมิงค์ เขลางค์นคร เวียงโกศัย (เมืองแพร่) พิษณุโลก (เมืองโอฆะบุรี) อุตรดิตถ์ (เมืองทุ่งยั้ง) เมืองพิชัย เป็นต้น รบกันนานถึง 2 เดือน จึงได้ ชัยชนะในที่สุดพวกเงี้ยวต้องถอยร่นกลับไปแค้วนสิบสองปันนา กาลต่อมาศึกพม่ากับ เวียงพิงค์ได้อุบัติขึ้นอีก พม่าได้ยกทัพมาตีเมืองสยมภูนครินท์เมืองนี้จึงตกเป็นเมืองขึ้นของพม่า นานถึง ๑๐ ปี พม่าได้พยายามที่จะยกทัพมาตีเอาวิเชตนคร ซึ่งเป็นเมืองหนึ่งของหัวเมืองสยามภูนครินทร์ แต่ก็ไม่สามารถตีเอาเมืองนี้ไปได้ ทั้งนี้เพราะพระปรีชาสามารถของเจ้าพ่อพญาคำลือที่ต่อสู้รักษาเมืองไว้อย่างแข็งขัน ประกอบกับเมืองวิเชตนครเป็นเมืองที่ราบลุ่มมีภูเขาล้อมรอบ นับว่าเป็นชัยภูมิที่ดีเมื่อข้าศึกยกทัพมาก็จะทราบล่วงหน้าก่อนทุกครั้งไป จึงสามารถเตรียมกำลังให้พร้อมรบอยู่ตลอดเวลา พวกพม่าจึงไม่อาจตีเอาเมืองวิเชตนครได้ ต่อมาเจ้าพ่อพญาคำลือ ได้ร่วมกับเจ้าเมืองฝ่ายเหนือยกทัพไปตีพม่า กองทัพพม่าแตกกระจาย ถอยร่นกลับไปจึงได้ชิงเอาเมืองสยมภูนครินทร์คืนมาได้ ในชีวิตเจ้าพ่อพญาคำลือต้องรบเพื่อปกป้องเมือง ให้พ้นจากอิทธิพลการแย่งชิงของข้าศึก ยามรบก็รบด้วยความแกล้วกล้าสุดชีวิต ยามสงบก็ปกครองเมืองให้เป็นสุขด้วยความรักและเมตตา เจ้าพ่อพญาคำลือจึงเป็นที่เคารพรักบูชาของชาวเมืองดุจพ่อเจ้า เจ้าพ่อพญาคำลือใฝ่ใจในธรรมยิ่งนักยามสงบก็ทำนุบำรุงวัดวาอารามหลายแห่งโดยเฉพาะวัดพระธาตุดอยภูซาง วัดผาแดงหลวงและวัดอักโขชัยคีรีที่ประดิษฐานพระธาตุอันศักดิ์สิทธิ์เจ้าพ่อจะบูรณะให้ดูเด่นเป็นสง่าคู่เมืองวิเชตนคร ตลอดมาเมื่อท่านได้สิ้นชีพตักษัยไปแล้ว ชาวเมืองจึงได้ร่วมใจกันสร้างศาลไว้ ณ ที่คุ้มเก่าและดั้งเดิมที่สถานีตำรวจภูธรแจ้ห่ม และสร้างอนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือไว้ที่เชิงดอยวัดอักโขคีรี ให้อยู่คู่วิเชตนคร เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติและเป็นที่เคารพสักการบูชา เพื่อแสดงออกซึ่งความกตัญญูกตเวทีต่อพระองค์ท่าน เพราะท่านก็เป็นองค์หนึ่งในสยามเทวาธิราชเหมือนกัน เมืองที่มีความสัมพันธ์กับวิเชตนครได้แก่ เมืองวังเฮือ (อำเภอวังเหนือ) เมืองลานช้าง เวียงพิงค์ พะเยา เมืองเชียงราย เขลางค์นคร เวียงโกศัย (แพร่) สุโขทัย พิษณุโลก อุตรดิตถ์ เมืองพิชัย
คำสดุดี พ่อ เป็นขวัญเมืองประเทืองราษฏร์

พญา เก่งกาจชำนาญศึกแต่หนหลัง

คำ ใหญ่ยิ่งกว่าทวีกล้ารวมพลัง

ลือ ชื่อยังคู่คามเขตวิเชตนคร
ราชวงศ์แห่งเมืองวิเชตนคร

พญาคำแดงและพระนางอิเหลา มีโอรสด้วยกัน

1. พญาคำลือ (คำฤา) ครองเมืองวิเชตนคร

2. ขุนลือ (ขุนฤา) ครองเมืองเวียงกาหลงที่แป๋วาวี ใกล้เวียงพางคำ

3. ขุนไส ถือครองเพศฤาษีบำเพ็ญเพียร

4. ขุนเจื่อง ครองเมืองสยมภูนครินทร์

5. พระนางสะหรี๋บัวเกี๋ยงคำ เป็นพระขนิษฐาต่างมารดาพญาคำลือ

6. พญาลำพอง เป็นพระอนุชาต่างมารดาพญาคำลือ

พญาคำลือ มีโอรสและราชธิดา

1. พญาผาแดง ครองเวียงคำ (ซึ่งเป็นเมืองลูกหลวง ของวิเชตนคร)

2. พญาวัง หรือเจ้าพ่อผาค่าง ครองวังเฮือ (วังเหนือ)

3. พญากาบกล้วย ครองดอยเงิน

4. พญาอำพอง ครองเมืองปานทุ่งสลวง (อำเภอเมืองปาน) มีโอรสชื่อ ขุนปานจเร

5. พระนางสะหรี๋บัวบาน อภิเษกกับเจ้าน้อยจันทา แห่งเมืองวรนคร

6. เป็นแม่ฮั๋วศรีจันทา

7. ขุนลาวเงิน และขุนลาวเครือ ครองเมืองทางลานช้าง

8. พระแก้ว และพระขวัญ ลูกพระแม่ทิ

[google-map-sc]